woensdag 23 juli 2014

Drie grote vragen over MH17

© reuters.
Vijf dagen nadat het nieuws van vlucht MH17 de wereld verbijsterde, is er nog veel onduidelijkheid. De vliegramp in drie pertinente vragen.
Waarom vloog Malaysia Airlines over het gebied?
Het lijkt een 'no brainer' voor de buitenwereld om conflictgebieden te vermijden als vliegtuigmaatschappij. Het is dan ook niet te vatten waarom zo veel luchtvaartmaatschappijen over het oorlogsgebied van Oekraïne vlogen.

NAVO-generaal Philip Breedlove gaf op 30 juni een eerste waarschuwing op een persconferentie. De NAVO beschikte over informatie dat separatisten in Oekraïne door Rusland getraind werden in het gebruik van luchtdoelraketten. Waarom gebeurde er niets met de informatie van de NAVO? Dertien jaar na 9/11 lijken de Europese veiligheidsdiensten dezelfde fouten te maken. Waarom vloog Malaysia Airlines nog over Oost-Oekraïne?

De Nederlandse inlichtingendiensten houden de lippen stijf en willen niets zeggen of er informatie is doorgespeeld naar de vliegtuigmaatschappijen. De maatschappijen zijn uiteindelijk zelf verantwoordelijk voor de route en worden geadviseerd door Eurocontrol. De Europese luchtverkeersleider baseert zijn advies op de info van het land zelf. In dit geval moest Oekraïne informatie doorspelen over een regio dat ze zelf niet onder controle hadden.
Waarom besloten sommige maatschappijen vervolgens wel en anderen niet te vliegen? Uit een overzicht van Reuters van de afgelopen zeven dagen lijkt de keuze vrij willekeurig. Zo vliegt Air France om, maar KLM - onderdeel van hetzelfde bedrijf - niet. Condor, een kleine Duitse maatschappij, meed het gebied, maar moederbedrijf Lufthansa niet. Air Berlin vloog om, net als British Airways, maar Malaysia Airlines - deel van een alliantie met Air Berlin en British Airways - weer niet.

Opmerkelijk is dat Malaysia Airlines na de crash van MH17 opnieuw over een conflictgebied vloog. Omdat ze niet meer over Oekraïne mogen vliegen, namen ze de route over Syrië. Flightradar24 merkte het op en plaatste de route vervolgens op Twitter. De ramp van MH17 laat zien dat de vluchtroutes boven conflictgebieden grondig herzien moeten worden.
Volgens de OVSE-waarnemers werden er tal van brokstukken van het wrak verplaatst door de rebellen. © reuters.
 
Met de zwarte dozen kan niet gerommeld zijn door de rebellen.
Joost Hulsenbek
Kan het internationaal team nog bewijzen vinden op de crashsite?
De omstandigheden op de rampplek zijn uitermate slecht. De internationale experts worden gehinderd in hun werk door de pro-Russische rebellen. De brokstukken van de Boeing 777 werden versleept volgens de OVSE-waarnemers. De plek werd niet afgesloten, waardoor journalisten en rebellen ongestoord de crashsite konden betreden. Om het kort te houden: alles valt tegen om de ramp te analyseren.

Maar volgens de Nederlandse expert Joost Hulsenbek (oud-voorzitter van de luchtvaartcommissie van de Onderzoeksraad voor de Veiligheid) is er nog hoop om de waarheid aan het licht te brengen. "Het feit dat er mensen op de crashsite hebben rondgelopen, is natuurlijk niet goed voor de onderzoekszuiverheid", zegt hij in NRC. "Maar dat wil niet zeggen dat je er niks mee kan doen." Onderzoekers hebben niet alle onderdelen nodig om tot een besluit te komen, zegt hij.

Na vijf dagen werden de zwarte dozen eindelijk overhandigd aan het internationale onderzoeksteam. Kan de data van de zwarte dozen aangetast zijn door de rebellen? Hulsenbek stelt ons gerust: "Met die zwarte dozen kan niet gerommeld zijn door de rebellen. Er zijn maar twee hoog gespecialiseerde instituten die deze apparaten kunnen lezen, in Parijs en Londen." Maar op de uitslag van het onderzoek zal nog lang gewacht moeten worden. Hulsenbek zegt dat het ruim een jaar kan duren.
De Nederlandse premier wil zo snel mogelijk de slachtoffers naar huis brengen. De schuldvraag is voor daarna. © epa.
 
Mijn land zal niet rusten tot alle feiten bekend zijn.
Nederlands minister van Buitenlandse Zaken Timmermans
Worden de daders gestraft?
De Nederlandse premier Mark Rutte focust zich momenteel op het terugbrengen van de lichamen naar Nederland. Hij wil zich nog niet bezinnen over de schuldvraag van de ramp. Maar ondertussen stelt het Nederlandse Openbaar Ministerie zich die vraag duidelijk wel. De verdenkingen die het OM heeft geformuleerd zijn: moord, oorlogsmisdaden en het opzettelijk laten neerstorten van een vliegtuig. Het OM is in staat om iedereen, ook buiten Nederland, te vervolgen die zich schuldig maakt aan een oorlogsmisdrijf tegen een Nederlander. Deze ramp is de grootste ooit voor de kleine afdeling van het OM.

Maar ook Maleisië beschikt over een rechtsmacht in deze situatie. Het neerschieten van een vliegtuig is een aanslag op het land.
Een laatste optie is dat de verdachten ook in het Internationaal Stafhof (ICC) van Den Haag vervolgd kunnen worden. Het ICC treedt pas op als landen onderling niet in staat zijn om oorlogsmisdaden te berechten.

"Mijn land zal niet rusten tot alle feiten bekend zijn en gerechtigheid wordt gediend", zei Nederlands minister van Buitenlandse Zaken Timmermans gisteren in de VN-Veiligheidsraad.

Ondertussen gooien Kiev en Moskou met beschuldigingen naar elkaar. Sinds het nieuws van vlucht MH17 zich verspreidde, is er een heuse propaganda-oorlog ontstaan tussen Oekraïne en Rusland. De Amerikanen zijn al meermaals op de proppen gekomen met overtuigende bewijzen de laatste dagen. Maar Rusland ontkent die beschuldigingen en komt op zijn beurt met beschuldigingen richting Oekraïne. Dat bemoeilijkt de schuldvraag over het neerhalen van vlucht MH17 enorm.
Pro-Russische separatisten zwaaien de plak op de crashsite van MH17. 

Geen opmerkingen:

Een reactie posten